De prijzen van Amerikaanse olie en Brent-olie uit de Noordzee zijn vrijdag gezamenlijk gezakt tot minder dan 30 dollar per vat. Zorgen over de Chinese economie, de op een na grootste ter wereld, en aanhoudende overcapaciteit zetten de prijs van het ‘zwarte goud’ nu al maanden zwaar onder druk.
Omstreeks 10.15 uur stond de prijs van een vat Amerikaanse olie 4,7 procent lager op 29,75 dollar per vat van 159 liter. Brent ging ruim 3 procent omlaag, naar 29,93 dollar per vat.
Eerder in de week gingen de olieprijzen, eerst de Amerikaanse en enkele dagen daarna de Brent, al kort onder de grens van 30 dollar.
(klik voor vergroting; bron: Yahoo Finance)
Overproductie door onder meer Saudi-Arabië en twijfels over de groei van de wereldeconomie en daarmee de olievraag, hebben de laatste anderhalf jaar tot een scherpe daling van de olieprijzen geleid. Sinds de zomer van 2014 zijn de prijzen met meer dan 70 procent gezakt.
Belangrijke factor aan de aanbodzijde is sinds kort ook de verwachte terugkeer van Iran op de mondiale oliemarkt. Naar verwachting worden sancties tegen Iran in verband met het nucleaire programma dit voorjaar opgeheven, zodat Iran weer fors kan exporteren.
Verschillende Amerikaanse zakenbanken, waaronder Morgan Stanley en Goldman Sachs, hebben inmiddels hun verwachtingen voor de olieprijs verlaagd. Zij voorzien dat deze voor langere tijd "in het territorium van 20 dollar per vat" zal belanden.
Hard gevecht tussen olieproducenten
Eén van de oorzaken van de aanhoudende daling van olieprijzen is het gebrek aan discipline binnen landenclub OPEC. Veel landen in het Midden-Oosten kiezen ervoor om hun olieproductie hoog te houden en lagere prijzen op de koop toe te nemen. Vooral Saudi-Arabië, dat olie zeer goedkoop uit de grond kan halen, lijkt op de korte termijn te gaan voor behoud van marktaandeel.
De hoop van de Saudi's is dat lage olieprijzen concurrenten die tegen hogere kosten produceren uiteindelijk doet omvallen, waarna prijzen weer kunnen stijgen. De afgelopen jaren hadden de Saudi's bijvoorbeeld veel last van de grootschalige winning van schalie-olie in de Verenigde Staten. De vraag is nu hoelang Amerikaaanse schalie-olieboeren het kunnen uithouden bij ultralage olieprijzen.
Maar niet alleen schalie-olieproducenten lijden onder lagere olieprijzen. Ook grote westerse concerns zoals Shell en BP zien hun winsten fors dalen en moeten diep snijden in de kosten. BP kondigde deze week een nieuwe ontslagronde voor 4.000 werknemers aan en Shell zette afgelopen jaar al het mes in de eigen organisatie. Op de beurs staan olie-gerelateerde aandelen ook al maanden onder druk.
Voor de Saudi's is de huidige strategie van hoge productie en lage olieprijzen overigens niet zonder risico. Het land kampt met grote gaten in de staatsbegroting en moet bijvoorbeeld zijn dollarreserves gebruiken om de eigen munt stabiel te houden.
Groeivertraging China, duurdere olie-import?
Aan de vraagkant spitsen de zorgen zich momenteel vooral toe op China, dat op grote schaal olie importeert.
Chinese leiders lijken de groei van de eigen economie mede te willen stimuleren door de zwakke export aan te pakken. Dat kan bijvoorbeeld door de Chinese munt goedkoper te maken. Een goedkopere munt is gunstig voor de concurrentiepositie van Chinese exporteurs, maar maakt importen duurder voor China. Dit kan weer invloed hebben op de vraag naar olie vanuit China.
Meer koopkracht voor consument
Lagere olieprijzen hebben forse invloed in prijzen van tal van dagelijkse producten, waaronder benzine en diesel. Voor westerse consumenten is goedkope olie in principe goed nieuws: ze betalen immers minder voor een volle tank, schoonmaakmiddelen en plastic spullen.
Wat betreft de benzine- en dieselprijzen: reageren duidelijk op lagere ruwe-olieprijzen, maar vanwege het hoge aandeel van belastingen in de pompprijs, zakken de prijzen van motorbrandstoffen in verhouding minder hard dan de olieprijs.
Bron: Z24/ANP
Lees ook
Patrick Beijersbergen: olietijdperk is voorbij, wat nu met de energiesector?
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl